مدیریت پرورش دام و اثر آن بر ترکیبات شیر- دکتر ریک گرانت
پروتئین و چربی شیر عامل سودآوری شیر هستند. پروتئین و چربی شیر بیشتر سود دام پروری را افزایش می‌دهند، و چیزی که ما نیاز داریم بدانیم دانستن این موضوع است که معمولاً بخش اعظم در بدن دام سنتز می‌شود.
سنتز اسیدهای چرب در بدن دام یک همبستگی مثبت با مقدار چربی و درصد پروتئین شیر دارد.
تخمیر در شکمبه و اسیدهای چرب ساخته شده در بدن دام
اسیدهای چرب سنتز شده در بدن دام منعکس کننده عملکرد تخمیر در شکمبه بویژه تخمیر فیبر هستند، زیرا این اسیدهای چرب عمدتاً از استات و بوتیرات تولید شده در شکمبه ساخته می‌شوند. همچنین، وجود شرایطی مطلوب در شکمبه که باعث افزایش تخمیر میکروبی میگردد موجب تحریک بیشتر تولید پروتئین میکروبی و نهایتاً افزایش مقدار پروتئین شیر می‌شوند. بنابراین، نسبت اسیدهای چرب سنتز شده در بدن دام که در چربی شیر دیده می‌شود بیانگر این موضوع است که آیا کیفیت تغذیه و مدیریت خوراک توانسته است شرایط تخمیر در شکمبه را مطلوب نماید.
سوال مهمی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا مدیریت پرورش دام بر pH شکمبه اثر می‌گذارد؟
مدیریت پرورش دام به عواملی گفته می‌شود که بر رفتار تغذیه‌ای دام اثر می‌گذارند، مانند:
- رقابت برای دسترسی به خوراک بیشتر در آخور( فضای محدود آخور)
- زمان مناسب استراحت و فعالیت نشخوار
- مقدار و تراکم خوراک ریخته شده در آخور
- در دسترس بودن خوراک در طول شبانه‌روز
- دفعات خوراک‌ریزی
- جدا نمودن مواد خوراکی
- استرس گرمایی
تمامی این عوامل و حتی عوامل دیگری که ذکر نشده‌اند مطمعناً می‌توانند اثر مهمی بر pH شکمبه بگذارند.
عوامل مهم مدیریتی در دامداری‌ها که بر سنتز اسیدهای چرب موجود در چربی شیر اثر می‌گذارند شامل:
- تراکم و مقدار خوراک موجود در آخور
- دفعات تغذیه، به شکل جیره کاملاً مخلوط شده و یا ریختن مواد خوراکی به شکل جداگانه
با بررسی داده‌هایی که از مطالعه تحقیقات انجام شده در این زمینه به دست آمده، می‌توان دریافت که وجود تراکم در گله
شاید مهمترین عامل مدیرتی باشد که بر سنتز اسیدهای چرب در بدن دام و در شیر اثر می‌گذارد. در تجزیه تحلیل همبستگی داده ها مشخص شد که بیشتر از 65% سنتز اسیدهای چرب در بدن دام به تغییرات در فضای آخور بستگی دارد. بنابراین، نمی‌توان از اثر تراکم جمعیت دام بر ترکیب شیر چشم‌پوشی نمود.
نتیجه‌گیری:
- چربی و پروتئین عوامل اصلی سودآوری محصولات لبنی هستند.
- سلامت شکمبه، برای مثال pH مطلوب، برای بهبود چربی و پروتئین شیر بسیار حیاتی‌است، زیرا:
- pH شکمبه مرتبط با سنتز اسید چرب در بدن دام و در چربی شیر است.
- تراکم باعث کاهش pH شکمبه می‌شود.
- مقدار خوراک، دفعات تغذیه، و فیبر موثر فیزیکی موجود در جیره عوامل اصلی می‌باشند که بر ترکیب شیر و سنتز اسید چرب در بدن دام اثر می‌گذارند.
برای بهبود ترکیبات شیر بر نحوه تغذیه دام تمرکز کنید، اما از محیط پرورش غافل نشوید.